เมนู

สงฺขารานํ สภาวตฺถํ, ทสฺสยิตฺวา สเทวเก;

ชลิตฺวา อคฺคิกฺขนฺโธว, สูริโย อตฺถงฺคโต ยถาฯ

[32]

อุยฺยาเน วสฺสเร นาม, พุทฺโธ นิพฺพายิ มงฺคโล;

ตตฺเถวสฺส ชินถูโป, ติํสโยชนมุคฺคโตติฯ

มงฺคลสฺส ภควโต วํโส ตติโยฯ

6. สุมนพุทฺธวํโส

[1]

มงฺคลสฺส อปเรน, สุมโน นาม นายโก;

สพฺพธมฺเมหิ อสโม, สพฺพสตฺตานมุตฺตโมฯ

[2]

ตทา อมตเภริํ โส, อาหนี เมขเล ปุเร;

ธมฺมสงฺขสมายุตฺตํ, นวงฺคํ ชินสาสนํฯ

[3]

นิชฺชินิตฺวา กิเลเส โส, ปตฺวา สมฺโพธิมุตฺตมํ;

มาเปสิ นครํ สตฺถา, สทฺธมฺมปุรวรุตฺตมํฯ

[4]

นิรนฺตรํ อกุฏิลํ, อุชุํ วิปุลวิตฺถตํ;

มาเปสิ โส มหาวีถิํ, สติปฏฺฐานวรุตฺตมํฯ

[5]

ผเล จตฺตาริ สามญฺเญ, จตสฺโส ปฏิสมฺภิทา;

ฉฬภิญฺญาฏฺฐสมาปตฺตี, ปสาเรสิ ตตฺถ วีถิยํฯ

[6]

เย อปฺปมตฺตา อขิลา, หิริวีริเยหุปาคตา;

เต เต อิเม คุณวเร, อาทิยนฺติ ยถา สุขํฯ

[7]

เอวเมเตน โยเคน, อุทฺธรนฺโต มหาชนํ;

โพเธสิ ปฐมํ สตฺถา, โกฏิสตสหสฺสิโยฯ

[8]

ยมฺหิ กาเล มหาวีโร, โอวที ติตฺถิเย คเณ;

โกฏิสหสฺสาภิสมิํสุ [โกฏิสตสหสฺสานิ (สฺยา. กํ.), โกฏิสตสหสฺสานํ (ก.)], ทุติเย ธมฺมเทสเนฯ

[9]

ยทา เทวา มนุสฺสา จ, สมคฺคา เอกมานสา;

นิโรธปญฺหํ ปุจฺฉิํสุ, สํสยญฺจาปิ มานสํฯ

[10]

ตทาปิ ธมฺมเทสเน, นิโรธปริทีปเน;

นวุติโกฏิสหสฺสานํ, ตติยาภิสมโย อหุฯ

[11]

สนฺนิปาตา ตโย อาสุํ, สุมนสฺส มเหสิโน;

ขีณาสวานํ วิมลานํ, สนฺตจิตฺตาน ตาทินํฯ

[12]

วสฺสํวุตฺถสฺส ภควโต, อภิฆุฏฺเฐ ปวารเณ;

โกฏิสตสหสฺเสหิ, ปวาเรสิ ตถาคโตฯ

[13]

ตโตปรํ สนฺนิปาเต, วิมเล กญฺจนปพฺพเต;

นวุติโกฏิสหสฺสานํ, ทุติโย อาสิ สมาคโมฯ

[14]

ยทา สกฺโก เทวราชา, พุทฺธทสฺสนุปาคมิ;

อสีติโกฏิสหสฺสานํ, ตติโย อาสิ สมาคโมฯ

[15]

อหํ เตน สมเยน, นาคราชา มหิทฺธิโก;

อตุโล นาม นาเมน, อุสฺสนฺนกุสลสญฺจโยฯ

[16]

ตทาหํ นาคภาวนา, นิกฺขมิตฺวา สญาติภิ;

นาคานํ ทิพฺพตุริเยหิ, สสงฺฆํ ชินมุปฏฺฐหิํฯ

[17]

โกฏิสตสหสฺสานํ, อนฺนปาเนน ตปฺปยิํ;

ปจฺเจกทุสฺสยุคํ ทตฺวา, สรณํ ตมุปาคมิํฯ

[18]

โสปิ มํ พุทฺโธ พฺยากาสิ, สุมโน โลกนายโก;

‘‘อปริเมยฺยิโต กปฺเป, อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติฯ

[19]

‘‘ปธานํ ปทหิตฺวาน…เป.… เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ’’ฯ

[20]

ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา, ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยิํ;

อุตฺตริํ วตมธิฏฺฐาสิํ, ทสปารมิปูริยาฯ

[21]

นครํ เมขลํ นาม [เมขลํ นาม นครํ (สี. สฺยา.)], สุทตฺโต นาม ขตฺติโย;

สิริมา นาม ชนิกา, สุมนสฺส มเหสิโนฯ

[22]

นววสฺสสหสฺสานิ , อคารํ อชฺฌ โส วสิ;

จนฺโท สุจนฺโท วฏํโส จ, ตโย ปาสาทมุตฺตมาฯ

[23]

เตสฏฺฐิสตสหสฺสานิ, นาริโย สมลงฺกตา;

วฏํสิกา นาม นารี, อนูปโม นาม อตฺรโชฯ

[24]

นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา, หตฺถิยาเนน นิกฺขมิ;

อนูนทสมาสานิ, ปธานํ ปทหี ชิโนฯ

[25]

พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต, สุมโน โลกนายโก;

วตฺติ จกฺกํ มหาวีโร, เมขเล ปุรมุตฺตเมฯ

[26]

สรโณ ภาวิตตฺโต จ, อเหสุํ อคฺคสาวกา;

อุเทโน นามุปฏฺฐาโก, สุมนสฺส มเหสิโนฯ

[27]

โสณา จ อุปโสณา จ, อเหสุํ อคฺคสาวิกา;

โสปิ พุทฺโธ อมิตยโส, นาคมูเล อพุชฺฌถฯ

[28]

วรุโณ เจว สรโณ จ, อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา;

จาลา จ อุปจาลา จ, อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกาฯ

[29]

อุจฺจตฺตเนน [อุจฺจตเรน (ก.)] โส พุทฺโธ, นวุติหตฺถมุคฺคโต;

กญฺจนคฺฆิยสงฺกาโส, ทสสหสฺสี วิโรจติฯ

[30]

นวุติวสฺสสหสฺสานิ, อายุ วิชฺชติ ตาวเท;

ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส, ตาเรสิ ชนตํ พหุํฯ

[31]

ตารณีเย ตารยิตฺวา, โพธนีเย จ โพธยิ;

ปรินิพฺพายิ สมฺพุทฺโธ, อุฬุราชาว อตฺถมิฯ

[32]

เต จ ขีณาสวา ภิกฺขู, โส จ พุทฺโธ อสาทิโส;

อตุลปฺปภํ ทสฺสยิตฺวา, นิพฺพุตา เย มหายสาฯ

[33]

ตญฺจ ญาณํ อตุลิยํ, ตานิ จ อตุลานิ รตนานิ;

สพฺพํ ตมนฺตรหิตํ, นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขาราฯ

[34]

สุมโน ยสธโร พุทฺโธ, องฺคารามมฺหิ นิพฺพุโต;

ตตฺเถว ตสฺส ชินถูโป, จตุโยชนมุคฺคโตติฯ

สุมนสฺส ภควโต วํโส จตุตฺโถฯ

7. เรวตพุทฺธวํโส

[1]

สุมนสฺส อปเรน, เรวโต นาม นายโก;

อนูปโม อสทิโส, อตุโล อุตฺตโม ชิโนฯ

[2]